یک کارشناس: تولید مشارکتی، مشوق سرمایه گذاری در صنعت نفت است

سید سجاد پورالحسینی کارشناس افزایش استخراج نفت در گفت و گو با … خبرنگار خبرگزاریوی گفت: در حال حاضر خصوصی سازی در بخش بالادستی صنعت نفت نداریم و حضور بخش خصوصی در بخش های پایین دستی این صنعت محدود است.

وی افزود: وقتی صحبت از صنعت بالادستی نفت می‌شود به این معناست که در واقع تولید چاه یا اکتشاف و توسعه یک میدان را به بخش خصوصی واگذار کرده‌ایم، چیزی که در کشور وجود ندارد.

این کارشناس صنعت نفت اضافه کرد: مدل های قراردادی مختلفی مانند بیع متقابل و پرداخت در ازای حل مشکل در زمینه افزایش استخراج نفت وجود دارد. برای مثال، این یک روش ناموفق است که پرداخت را مشروط به رفع مشکل در یک چاه کنید. زیرا متقاضیان این شغل عمدتاً دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان کوچک هستند که می توانند کارهای تحقیقاتی انجام دهند و نمی توانند دیدگاه تجاری داشته باشند.

وی افزود: پیشنهاد من جذب سرمایه های عمومی برای ورود به صنعت نفت از طریق بورس است. یعنی بخشی با هدف بین المللی، بخشی با هدف عرضه عمومی به مردم و بخشی دیگر با ساختاری مشابه سهام سهام برای مردم.

پور حسینی همچنین افزود: ارزش صنعت نفت ایران در این است که اگر چنین طرحی از طریق بورس اجرایی شود، می تواند حجم بورس کشور را بین سه و نیم تا چهار برابر کند. این به معنای ایجاد جذابیت بزرگ برای بخش خصوصی برای ورود به صنعت نفت است.

وی گفت: در چند سال گذشته بسیاری از شرکت‌های فعال در عرصه بین‌الملل می‌خواستند در ازای نفت، سرمایه خود را در پروژه‌های انرژی و عمرانی ایران سرمایه‌گذاری کنند، اما به دلایل مختلف این تفاوت محقق نشد. برای جذب این پول باید مدل های قراردادی جذابی را به آنها ارائه دهیم.

برجام می تواند آزمایشی برای جذب سرمایه گذاران در صنعت نفت باشد

این کارشناس افزایش استخراج نفت گفت: در بسیاری از کشورها شرایط به این صورت است که در ازای کسب سهام آن پروژه در قالب مالکیت خصوصی، پول جذب می شود، اما این موضوع با قانون اساسی کشورمان مغایرت دارد. ملت؛ بنابراین، باید با توجه به تجربه قراردادهای IPC در دوره برجام، تغییراتی در مدل‌های قراردادهای فعلی دنیا ایجاد کنیم.

وی گفت: بسیاری از کارشناسان آن دوره را دوره پایانی می دانند اما باید به این نکته اشاره کرد که آن دوره داده هایی را در اختیار کشور قرار داد که می تواند آزمایشی برای آینده باشد. این داده ها شامل درخواست شرکت های بزرگ نفتی برای ورود به این منطقه از جهان است.

بلحسینی گفت: از سوی دیگر و با توجه به تجربیات تلخی که با ورود برخی شرکت ها به کشور ایجاد شد، نمی توان به راحتی به هیچ شرکتی برای سرمایه گذاری در حوزه های ایرانی اعتماد کرد که منطقی و مبتنی بر امنیت ملی است. قراردادها باید اصلاح شود تا چنین تجربیاتی تکرار نشود.

وی افزود: برای خصوصی سازی صنعت بالادستی نفت باید وزارت نفت به عنوان دولتی و سایر دستگاه هایی که با آن تعامل دارند مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، در بخش مسکن، بسیاری از کارگزاری‌های شرکت‌های بزرگ بانکی و بیمه‌ای به دلیل جذابیت این بخش برای سودآوری بوده است. جذابیت بیشتر صنعت نفت از این بخش ها ضروری است.

بخش خصوصی می تواند در استفاده از محصولات چاه مشارکت کند

این کارشناس افزایش تولید نفت گفت: یکی از راه های تشویق سرمایه گذاری در صنعت نفت این است که با در نظر گرفتن قانون اساسی برای حفظ مالکیت میدان می توان قرارداد مشارکت در تولید منعقد کرد. مثلاً می‌توان قرارداد را طوری اصلاح کرد که مالکیت میدان در اختیار دولت باشد، اما محصول تولیدی اعم از نفت، گاز یا میعانات گازی بین دولت و سرمایه‌گذار تقسیم شود.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال 70 درصد نفت تولیدی از چاهی که با سرمایه گذاری بخش خصوصی تولید می شود را می توان در اختیار دولت قرار داد و 30 درصد مابقی را بخش خصوصی به رسمیت شناخت. یعنی دولت حق تصمیم گیری در مورد صادرات یا مصرف این 30 درصد در داخل کشور را ندارد و بخش خصوصی با توجه به سود و نیاز خود می تواند برای این 30 درصد برنامه ریزی کند.

پورالحسینی ادامه داد: اگر مالکیت بخش خصوصی این 30 درصد به رسمیت شناخته شود، این سرمایه گذار می تواند مثلاً برای بیست سال آینده همانطور که در قرارداد آمده برنامه ریزی کند تا پالایشگاه ساخته شود یا پالایشگاه ساخته شود. یا کارخانه های کوچکی که به مواد اولیه این کار نیاز دارند… پتروشیمی. به طور کلی برای راه اندازی کارخانه نساجی سرمایه گذار مطمئن است که محصول پتروشیمی را خودش به عنوان ماده اولیه تولید می کند و کارخانه او به دلیل در دسترس نبودن مواد اولیه تعطیل نمی شود که این مهم ترین موضوع جذب است. سرمایه گذار و مشوق محسوب می شود.

بیشتر بخوانید:

وی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره اهمیت ورود بخش خصوصی و سرمایه های دولتی به صحنه صنعت نفت گفت: درباره نحوه توزیع یارانه سوخت بین کارشناسان مختلف بحث های زیادی وجود دارد. یک راه حل می تواند این باشد که این حمایت از افراد شاغل در صنعت نفت صورت گیرد و سهام آن در یک جدول زمانی مشخص به تدریج و بدون ایجاد شوک به مردم تحویل داده شود.

این کارشناس افزایش تولید نفت افزود: سودی که از این طریق به دست می آید چون در نهایت به دست مردم می رسد، فردی را که اکنون از گرانی سوخت رنج می برد در کمتر از دو سه سال ذی نفع می کند. قیمت آن بالا خواهد بود

وی بیان کرد: سودآوری چنین بخش مولد می تواند به جای سفته بازی در املاک، پول جامعه را از بخش های غیرمولد تامین کند و به عنوان مثال بانک ها را وارد صنعت نفت و پایین دستی آن کند. بنابراین یک سری تحولات اقتصادی رخ خواهد داد.