کسانی که فقر مطلق دارند شاغل اند، اما درآمدشان کفاف نمی‌دهد

وزیر تعاون و رفاه اجتماعی:

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، احمد المداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص برنامه چهاردهم دولت برای ریشه کنی فقر شدید گفت: یکی از بندهای برنامه و شعاری که در دولت توسط آقای دکتر مطرح شد. روحانی و شهید رئیسی قرار است در مورد ریشه کنی فقر شدید بحث کنند. بر اساس شاخص‌ها، حدود 30 درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و رفع فقر شدید آرمان و هدفی است که باید در جهت تحقق آن حرکت کرد.

وی تصریح کرد: تا اواسط دهه هشتاد حدود 12 تا 15 درصد فقر شدید داشتیم که پس از موج اول تحریم ها تا اواسط دهه 90 به حدود 20 درصد رسید اما با شروع موج دوم تحریم ها و تورم شدید. از سال 1396 به شدت افزایش یافته است. در سال 2018 به 30 درصد رسیده است. بر اساس داده های مرکز آمار ایران و گزارش مرکز تحقیقات شورا، از سال 1397 تا 1390، نرخ فقر نسبتا ثابت بوده و حدود 30 درصد بوده است. 25 میلیون و 400 هزار نفر.

وی ادامه داد: رفع فقر شدید فرآیند پیچیده ای است و بدون شک شرایط کلان اقتصادی یعنی تورم و رشد اقتصادی دو متغیری هستند که در موفقیت آن نقش اساسی دارند. اما رشد اقتصادی خوب و کنترل تورم به تنهایی باعث از بین رفتن فقر شدید نمی شود و نباید منتظر رشد اقتصادی بسیار بالا باشیم بلکه باید اقدامات مختلفی برای کاهش فقر انجام دهیم.

مدری با اشاره به اینکه اولین اقدام و تجربه همه کشورها رفع «فقر شدید» است، تصریح کرد: فقر شدید به این معناست که درآمد یک فرد کفاف هزینه غذا را ندهد. به عبارت دیگر، اگر انسان تمام درآمد خود را خرج کند، نمی تواند نیازهای غذایی خود را تامین کند; یعنی شما فرض می کنید که هزینه مسکن و ایاب و ذهاب و خدمات درمانی ندارد و فقط می خواهد غذا بخورد. فقر مطلق به موضوع تامین حداقل نیازهای اولیه (مانند خوراک، پوشاک، مسکن، حمل و نقل و غیره) مربوط می شود. به عبارت دیگر، فقر شدید را می توان ناتوانی در دستیابی به حداقل استانداردهای زندگی تعریف کرد. بنابراین، فقر مطلق، از جمله فقر شدید.

وی افزود: کسانی که در فقر شدید زندگی می کنند اکثرا بیکار هستند. در حالی که اکثر افراد در فقر شدید شغل و درآمد دارند، درآمد آنها کفاف زندگی آنها را نمی دهد. بر اساس داده‌های مرکز آمار، نرخ فقر شدید در سراسر ایران با جمعیتی حدود 5 میلیون نفر به حدود 6 درصد رسیده است و برای رفع آن برنامه‌هایی تدوین و منابعی در نظر گرفته شده است. در دنیا برای رفع فقر طبقه بندی شده اند، بنابراین اگر اکنون نتوانیم فقر شدید را هدف قرار دهیم، می توانیم به تدریج آن را بهبود دهیم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: باید کارهایی انجام دهیم تا این اتفاق بیفتد. یکی از آنها هماهنگی بین نهادهای دولتی، غیردولتی و خیریه برای هم افزایی است. سیستم پشتیبانی ما بسیار متنوع است و این تنوع تنها ویژگی ایران نیست. یعنی بسیاری از کشورهای دنیا این تنوع را دارند اما این هماهنگی با سازوکارهایی مانند شهرداری در برخی کشورها صورت می گیرد. یعنی در هر شهری کارگران فقیر جمع می شوند و جمعیت را بین خود تقسیم می کنند. مثلاً در ترکیه موقوفات و سازمان های غیردولتی وجود دارد و در شهرداری گرد هم می آیند.

وی افزود: این کار می تواند از طریق یک سیستم مرکزی نیز انجام شود تا مشخص شود که همه از کجا خدمات دریافت می کنند. این سیاستی است که در برنامه هفتم طرح پنجره واحد خدمات پشتیبانی گنجانده شده است و باید آن را اجرا کنیم. در دو دولت قبل مقدمات انجام شده و باید بتوانیم آن را اجرا کنیم.

مدری خاطرنشان کرد: کار دیگری که انجام نشده و برای اقتصاد کشور و فقرزدایی در همه زمینه ها بسیار ضروری است، بحث «ارزیابی اثربخشی سیاست ها» است. مثلاً ما خیلی از سیاست ها را به نفع جمعیت جوان اجرا می کنیم، اما پول کم داریم و حالا که پول کم داریم، به جای اجرای سیاست کم اثرتر، باید ببینیم کدام اقدام موثرتر است. باید ببینیم کدام یک از این بسته های سیاستی موثرتر است. در کاهش فقر نیز باید همین کار را انجام دهیم.

وی بیان کرد: در دوره ای که معاونت اجتماعی بهزیستی بودم، شاهد بودیم که به دلیل نوسانات نقدی و سایر نیازها، گاهی برای سیاست یک وعده غذای گرم پول به موقع داده نمی شود و این باعث کاهش اثربخشی آن سیاست می شود. بنابراین این سیاست باید بازنگری شود. در آینده باید چنین بازنگری هایی در سیاست های رفاه اجتماعی انجام دهیم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: نکته دیگر این است که باید در سیاست گذاری این ایده را بپذیریم که راه هایی برای تامین مالی برخی از کارهایی که دولت در ایران انجام می دهد وجود دارد. یعنی خیلی چیزها هست که دولت با منابع خودش تامین مالی می کند و باید آن حوزه ها را به بخش خصوصی بسپاریم اما یک سری از حوزه ها مثل آموزش، بهداشت و حمایت اجتماعی را نمی توان به بخش خصوصی واگذار کرد. آنها خیریه برای کارهای حمایتی هستند، اما آنها به اندازه کافی نیازهای ما را تامین نمی کنند. ما باید منابع بیشتری را به بخش حمایت منتقل کنیم.