محققان دانشگاه تربیت مدرس با موفقیت اولین نشانگرهای ریزماهواره ای را برای حفاظت و استفاده مفید از جمعیت های محلی کرفس کوهستانی کشور شناسایی کردند.
برای گزارش دادن خبرگزاری صدا و سیما، «فیزیولوژی اکولوژیکی و توسعه نشانگرهای ریزماهواره برای بررسی روابط و ساختار ژنتیکی گروههای گونهای انحصاری کرفس» عنوان پروژهای است که در قالب پایاننامه دکتری توسط فائزه مهدویکیا به راهنمایی محمدتقی عبادی و با حمایت کشوری انجام شد. بنیاد علم ایران.
مهدوی کیا درباره این طرح گفت: ایران خاستگاه بسیاری از گونه های ارزشمند گیاهی دارویی است. تحقیقات زیادی در زمینه شناسایی و ارزیابی گونههای گیاهی دارویی با استفاده از صفات فنوتیپی و بیوشیمیایی در حال انجام است و این تحقیقات در سالهای اخیر سرعت گرفته است.
وی افزود: با توجه به مزایای ارزشمند روش های مولکولی از جمله نشانگرها در سطح DNA، استفاده از آنها در تحقیقات مختلف از جمله اکولوژی، فیلوژنتیک و ژنتیک جمعیت رواج زیادی پیدا کرده است.
نشانگرهای DNA به طور گسترده در ایجاد و مدیریت بانک ها و مجموعه ها، شناسایی انواع و بلوک ها، شناسایی صحیح والدین و فرزندان در تلاقی ها، شناسایی و نقشه برداری ژن های مرتبط با صفات مهم و مطالعه فرآیند انتخاب طبیعی استفاده می شود.
این محقق گفت: ایران از نظر فعالیت های پزشکی و دانش درمان های گیاهی دارای سابقه طولانی است. تاریخ درخشان ایران در طب سنتی با تمدن بابلی – آشوری پیوند خورده است.
وی تصریح کرد: گیاه کرفس از سوی برنامه توسعه سازمان ملل متحد به عنوان گونه در معرض خطر انقراض در ایران معرفی شد. افزایش ارزش اقتصادی گونه های گیاهی می تواند به کاهش شدید جمعیت حیوانات وحشی به دلیل استفاده بیش از حد منجر شود. برداشت از جمعیتهای وحشی و روشهای جمعآوری مخرب، مانند حذف اندامهای زیرزمینی و زیرزمینی ضروری برای بقای گیاه، میتواند یک تهدید جدی تلقی شود و اغلب منجر به ناپدید شدن این گونهها میشود.
مهدوی کیا ادامه داد: کرفس کوهی تنها گونه ای است که بومی منطقه نه چندان وسیع در دامنه های زاگرس مرکزی است. این گیاه پتانسیل اقتصادی و اجتماعی بالایی دارد و ویژگی های زیادی دارد.
کرفس به دلیل داشتن مواد معطر در بسیاری از مناطق ایران برای طعم دادن به غذاها بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. علیرغم پتانسیل ژنتیکی بالای کشور با توجه به این محصول مهم اقتصادی، هدف اصلی این تحقیق شناسایی نشانگرهای ریزماهواره به منظور حفظ جمعیت بومی کشور و استفاده مفید از آنها برای تعیین تنوع ژنتیکی در بین آنها می باشد. در نهایت برای برنامه های پرورش او مفید است
وی ادامه داد: در گام اول این تحقیق تعداد زیادی از گروه های مختلف از مناطق پراکنش گیاهی در ایران جمع آوری و روابط ژنتیکی بین آنها مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد، نشانگرهای شناسایی شده در سایر انواع کرفس مورد آزمایش قرار گرفتند.
مهدوی کیا در پایان خاطرنشان کرد: شناسایی و معرفی نشانگرهای خاص برای اولین بار در کرفس بومی کشور و ارائه اطلاعات جامع در مورد روابط ژنتیکی جمعیت بومی کرفس در مناطق مختلف از جمله اهداف این طرح بود که خوشبختانه محقق شد. به دست آورد.