ثبت ملی حمام قاجاری «گودی» در شیراز

برای گزارش دادن تیلامدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس گفت: بر اساس آمارهای موجود 87 حمام تاریخی فارس با قدمت دوره صفویه تا اوایل دوره پهلوی در فهرست ملی قرار گرفته است.

محمد ثابت اوقلیدی در خصوص حمام تاریخی گودی گفت: قدمت این اثر ملی به دوره قاجاریه می رسد و هم اکنون با شماره 34147 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه حمام «گودی» در بافت تاریخی شهر شیراز، خیابان شیخ روزبهان قرار دارد اما در حال حاضر هیچ کاربری در آن وجود ندارد، افزود: در سال های اخیر متأسفانه بسیاری از قسمت های حمام مورد تجاوز قرار گرفته است. با استفاده از مواد ناهمگن.” و مصالح جدید با تغییر فضاها از آنجایی که ساختار اصلی حمام نسبت به زمین های اطراف و زمین های اطراف و ساختمان های جدید اطراف ساختمان پایین تر است، متاسفانه این ساختمان از نظر ایستا در وضعیت نامناسبی قرار دارد.

ثابت اوقلیدی ادامه داد: با توجه به ارزش بنا و جایگاه آن در فهرست ملی، پیشنهاد می شود با حفظ اصول اولیه ساختمان، حمام به عنوان کافه، موزه و نمایشگاه تغییر کاربری دهد.

لازم به ذکر است که مساحت گودال حمام حدود 600 متر مربع است و تمامی عناصر اولیه حمام های ایران باستان از جمله هشتی ورودی، در، در وسط، گلخانه، گنجه و آب انبار را در خود جای داده است. . سوراخ کبوتر در داخل زمین قرار دارد و سقف آن تقریباً 2.5 متر از سطح خیابان بالاتر است. این روش باعث کاهش تبادل حرارتی بین فضای داخلی سرویس بهداشتی و فضای باز در زمستان و تابستان می شود و در واقع خاک به عنوان عایق حرارتی عمل می کند.

درب این حمام در ضلع شرقی آن قرار دارد. با پایین آمدن از دو پله به ارتفاع تقریبی 30 سانتی متر به کف هشتی سرویس بهداشتی می رسیم. هشتی در پلان مربع است و کف آن آجر است. از دهلیز با چرخش 90 درجه وارد لابی شده و پس از عبور از آن به ورودی ساربنا می رسیم. سربینه فضایی هشت ضلعی با سقف گنبدی شکل با نور مدور به قطر سطحی حدود 60 سانتی متر است.

در اطراف فضای هشت ضلعی Binh، اتاق هایی با طاق های متقاطع برای رختکن وجود دارد. در وسط آن یک حوض سنگی هشت ضلعی دیده می شود. ورود به میان دار از ضلع شمالی شهر بینه امکان پذیر است. وسط در یک راهرو مستطیل شکل بود که در ضلع غربی آن مخزن قرار داشت. سقف میانی دارای نورگیر مدور به قطر حدود 50 سانتی متر است. از گوشه شمال شرقی، بین در و پیچ، ورودی فضای گلخانه را ایجاد می کند. گلخانه فضایی چهار ضلعی با سقف طاقدار و نورگیر است که برای استفاده حداکثری از نور طبیعی حمام در نظر گرفته شده است.

ورود به سوراخ از گوشه جنوب شرقی گلخانه امکان پذیر است. پوشش سقف استخر به شکل طاق بوده و در حال حاضر دو نورگیر مدور در سقف تعبیه شده است. ارزش معماری از نظر پلان، ساختار، نوع مصالح و موقعیت مکانی مشابه سایر حمام های تاریخی شیراز است.